Istotnym aspektem antropologii komunikacji stało się jej powiązanie z cybernetyką, zainicjowaną przez Norberta Wienera (1894-1964). Jego ojciec, Leo Wiener (1862-1939), wywodzący się z białostockiej rodziny żydowskiej, wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie został wykładowcą języków słowiańskich na Uniwersytecie Harvarda. Norbert Wiener był „cudownym dzieckiem” i już w wieku 14 lat ukończył pierwsze studia uniwersyteckie. Został wówczas absolwentem biologii, następnie studiował filozofię i matematykę (u Bertranda Russella). W perspektywie tego rozległego uniwersum interdyscyplinarnego uczony analizował także problemy komunikacji, w procesie której szukał syntezy elementów biologicznych i mechanicznych.

W czasie II wojny światowej Wiener brał udział w tajnym projekcie rządowym, prowadząc badania nad przewidywaniem trajektorii lotu samolotów wroga. Uczony opracował na potrzeby armii metodę nazwaną filtrem Wienera, którego zadaniem było możliwie precyzyjne wytyczenie toru pocisków. Przy pomocy filtra analizowano różnorodne dane, w tym nawet minimalne przesunięcia mięśni pilotów, które wpływały na trajektorię lotu pocisku, by wyznaczyć jak najdokładniejsze miejsce jego upadku. Dzięki zastosowaniu tej metody można więc było – przynajmniej do pewnego stopnia – prognozować przyszłość.

Koncepcje wypracowane w czasie wojny Wiener przeniósł do cybernetyki, czyli nauki o sterowaniu. W języku greckim słowo "kybernes" oznacza zarządcę lub sternika. Pojęcie to zostało po raz pierwszy zastosowane przez polskiego filozofa i mesjanistę Bronisława Trentowskiego (1808-1869) w książce "Stosunek filozofii do cybernetyki, czyli sztuki rządzenia narodem" wydanej w 1843 roku i stąd też zaczerpnął go Wiener. Odwołując się do koncepcji zarządzania, opisywał on w obrębie rozwiązań technologicznych układy zamknięte, w których informacje tworzą pętle. Dzięki temu kształtują one ciągi przyczynowo-skutkowe kolejnych zdarzeń, oddziałujące na cały system, a nie tylko lokalnie. Co istotne, włączył on do analiz nad zjawiskiem komunikacji również zwierzęta, a przede wszystkim maszyny, w sposób znaczący poszerzając zakres tego terminu, a jednocześnie wskazując na możliwy pozaludzki, a także nie-biologiczny kontekst przekazu informacji.

Myśl Wienera rozwinął Claude Shannon (1916-2001) z Bell Telephone Comp., który opracował model komunikacji zwany telegraficznym, oparty na matematycznej teorii emisji sygnałów [1], [2], [3]. Jako współpracownik firmy telefonicznej, Shannon stanął przed koniecznością rozwiązania konkretnego technologicznego zdania. W tym podejściu komunikacja została sprowadzona do połączenia dwóch elementów systemu. Dlatego Shannona nie interesowała treść prowadzonych rozmów, lecz jak najlepsza drożność kanałów telefonicznych oraz jakość odbioru komunikatów. Ze zrozumiałych względów Shannon nie brał pod uwagę niewerbalnych aspektów w komunikacji i to nie one stanowiły dla niego o jej istocie. Uważał, że w procesie komunikacji myśli, odczucia i intuicje człowieka wymagają przetworzenia w werbalny kod, który zostanie wypowiedziany lub zapisany. W konsekwencji, komunikacja rozpoczyna się i kończy w umyśle człowieka, przy czym osoba, która podejmuje ją pierwsza, zarazem ją ustanawia.

Zgodnie z modelem telegraficznym: „Osoba A decyduje się przekazać osobie B komunikat, który został zakodowany, przesłany przez fale, otrzymany, odkodowany, zrozumiany lub nie. Osoba B może więc ze swej strony przekazać komunikat osobie A i tak dalej. Akt telegrafowania jest werbalny, intencjonalny, linearny, ograniczony w czasie i przestrzeni. Telegram jest zazwyczaj przejrzysty, oparty na denotacji oraz informacyjny” [4]. W tej perspektywie podstawowym celem przekazu stała się redukcja niepewności, umożliwiająca budowanie przewidywalnych modeli rzeczywistości. Za warunek skutecznej komunikacji uznano reakcję na wysłany sygnał, czyli informację zwrotną (feedback). Sprzężenie zwrotne ma charakter pozytywny, gdy jego efektem jest stymulowanie dalszych kontaktów oraz negatywny – w przypadku celowego osłabienia przez nadawcę komunikacyjnego działania.

W modelu telegraficznym komunikat jest zawsze racjonalny, dobrowolny i podlega wartościowaniu. Z tego względu uważano, że procesy komunikacyjne można badać w sposób w pełni obiektywny i niemal laboratoryjny. Shannon koncentrował się też na problemie szumu, czyli zakłóceń, zagłuszających i zniekształcających informacyjny przekaz. Dodajmy, że jego źródła są rozmaite, gdyż szum może pochodzić z otoczenia, lecz także na przykład z niedyspozycji zdrowotnych ludzi biorących udział w komunikowaniu. Nie wszystkie szumy pozwalają się wyciszyć, a zadaniem technologii jest ich minimalizacja.

Wiener podkreślał swoistość i niesprowadzalność informacji do innych fenomenów: „Informacja jest informacją, a nie sprawą energii. Żaden materializm, który nie zgadza się z tym twierdzeniem, nie może przetrwać w dzisiejszych czasach” [5]. Był też przekonany, że nauka o wymianie informacji stanie się wkrótce najważniejszą wiedzą społeczną. Pisał: "Społeczeństwo można zrozumieć jedynie poprzez studiowanie informacji oraz związanych z nimi sposobów porozumiewania się. Przyszły rozwój informacji i sposobów porozumiewania się pomiędzy człowiekiem a mechanizmem, mechanizmem a człowiekiem, pomiędzy maszyną a maszyną – będzie odgrywał coraz większą rolę" [6]. Również Shannon uznawał autonomię informacji i jej niezależność od medialnych nośników [7].

W 1964 roku Wiener wydał książkę pod znamiennym tytułem "God & Golem, Inc." [8]. Znalazły się w niej wyjątki z jego wykładów wygłoszonych w Yale oraz seminarium prowadzonego w Colloques Philosophiques Internationaux de Royaumont pod Paryżem. Intrygujące zestawienie wyrażone w tytule stało się swoistym podsumowaniem myśli uczonego. Wiener uznał, że wywodząca się z tradycji żydowskiej postać Golema, czyli sztucznego człowieka, obdarzonego nadzwyczajną siłą i wiedzą, chroniącego wprawdzie Żydów przed niebezpieczeństwami świata, ale też groźnego dla ich społeczności, staje się swoistym symbolem współczesności [9]. Wyrażał też swoje wątpliwości związane z problemami uczenia się maszyn i ich reprodukowania, a także ich współistnienia z ludźmi. Podkreślił, że problem sztucznego człowieka, który narodził się w środowisku religijnym i wyraził w charakterystycznej dla niego symbolice, nabrał charakteru społecznego i politycznego i w takiej też perspektywie należy go współcześnie rozpatrywać. Tym samym książka Wienera wydana niedługo przed śmiercią autora stała się zapowiedzią wielu obecnych dylematów i kontrowersji.